Taper Kâbusu ve Emerging Piyasalar

     İç gündeme bağlı olarak para piyasalarında sıra dışı günlerden biri yaşanıyor. Ama FED - taper gerçeğinin de arefesinde olduğumuz âşikâr.

     22/05/2013’te BIST100 93,398 tarihi zirvesini gördükten sonra FED’in yaklaşan toplantısında tahvil alımında azatlıma gidebileceği endişesiyle Gelişmekte Olan Piyasalar deyim yerindeyse kan kaybetmeye başladı.

     Aradan geçen sürede Gezi Olaylarının da etkisiyle BIST100’de 63,xxx binler görüldü. Daha sonraki ara dönemlerde FED yetkililerinin açıklamalarıyla piyasalar saman alevi gibi parlayıp sönmeye devam ediyor.

     FED’in taper uygulaması ve bu bağlamda ABD’de artan 10 Year Treasury Bonds faizleriyle Emerging Marketlerden sıcak paranın dünyanın finans merkezine ABD’ye akması bekleniyor. Fakat bu beklentinin sadece işin teorisinde olduğu, olsa bile bir yere kadar olacağı unutulmamalı. Çünkü son tahlilde şirketler için önemli olan faaliyet kârlarının sürekliliğidir ki o konuda da belli başlı yatırımcı dostu BIST100 şirketlerinde sıkıntı yok.

     Emerging Marketlerde yükselişler direnç bölgesine geldikçe taper bir şekilde hatırlatıldı ve bu haber borsalarda düzeltme bahanesi olarak kullanıldı. Oysaki taper’in başlatılma kararının verilebilmesi için ekonomik datalardaki olumlu gidişat ve en önemlisi ABD’de istihdamda iyileşmenin sağlanması gerekiyor.

     FED bu kararı aldığında ilk anda haberin şokuyla piyasalarda panik hareketler görülse de sonrasında olumsuz beklenti gerçekleştiği için piyasaların rahatlaması gerekir. Borsalar işin doğası gereği olumsuz beklenti gerçekleştikten sonra olumlu beklentileri satın almaya başlar.

     Mademki taper, istihdamdaki iyileşme ve ekonomik datalar pozitif geldiği için yapılıyorsa bu olumlu veriler zamanla makro bazda büyümeye, mikro bazda ise şirketlerin bilançolarına yansıyacaktır. Dolayısıyla FED’in taper adımının gerçekleşmesini sağlayan veriler artık eskiden olduğu gibi piyasalar tarafından olumsuz değil, olumlu algılanmaya başlayacak, algılar yerine oturacaktır.

     Gelişmekte Olan Piyasalarda yeni dönemin başlaması, taper kâbusunun bitmesi için FED’in taper kararının uygulamaya geçmesi ve olumsuz beklentinin gerçekleşmesiyle piyasaların bu korkulu rüyadan uyanması gerekir.

     FED’in taper uygulamasının geciktiği sürece Gelişmekte Olan Piyasalar bu korkulu rüyayı görmeye devam edeceklerdir.
                                                            

                                                                                                               17/12/2013
                                                                                                             Halil BUHUR

                                                                                                        İktisatçı / Eğitimci

          Uzun Vade Yatırımda Bedelsiz Verimli Hisse mi, Temettü Verimli Hissesi mi ?

 

         Bedelsiz verimi yüksek hisseler belli bir süre sonra sermayeleri doygunluğa erişebiliyor ve eski büyüme hızı düşüyor haklı olarak.
Bu yüzden uzun vade yatırım şirketleri hem düşük sermayeli olmalı hem de kârlılığı düzenli artmalı.
Bu tarz hisselerin bir diğer dezavantajı da eskiden olduğu gibi enflasyon - faiz yüksek değil ve ödenmiş sermayeler çabuk erimiyor.

Dolayısıyla bedelsiz sermaye artırımlarını, yüksek enflasyonlu yıllar kadar sık beklememek lazım.

          Birkaç ay önce son 3 yılı hesaplayıp karşılaştırmıştım Aselsan ve Fordu.
Temettü verimli mi yoksa bedelsiz verimli mi ? diye.
Birbirine yakın rakamlar çıkmıştı.
Şimdi baktım tekrar son 4 yıl:

Ford 6,20 - 25,10 = % 304
Aselsan 1,92 - 8,68 = % 352

          Son tahlilde düzenli yüksek temettü verimi varsa ara ara bedelsiz veren hisselerle aşağı yukarı aynı verim elde ediliyor.
Avantajı da düzenli nakit üretimi olması (gerçi bu yıl 2. taksit nazara geldi de :) olsun belki bedelsiz vs. ya da bir sonrakinde bir şekilde telafi ederler ).

          Bu arada yüksek temettülü hisselerin de bedelsizleri olduğu unutulmamalı.

Arada öyle piyangolar da çıkarsa İsgsy'de olduğu gibi ya da Ford'da 2005 öncesi olduğu gibi o zaman tadından yenmez temettü hissesi.